Παιδιά με ειδικές ανάγκες… Όχι δεν είναι από άλλο πλανήτη

Παιδιά με ειδικές ανάγκες. Παιδιά που έχουν πρόβλημα στη όραση την ακοή, την κινητικότητα , το λόγο και την επικοινωνία ,τη νόηση (νοητική υστέρηση). Παιδιά με αυξημένες ανάγκες σε επίπεδο φροντίδας λόγω των αδυναμιών τους, αλλά και παρεξηγημένα παιδιά. Γιατί παρεξηγημένα; Γιατί αποτελούν μια μερίδα του πληθυσμού άγνωστη για τον περισσότερο κόσμο. Γνωρίζουμε βέβαια την ύπαρξή τους, αλλά δε γνωρίζουμε καθόλου σε βάθος το πως λειτουργούν αυτά τα παιδιά. Και εξαιτίας αυτής της άγνοιάς μας, επηρεάζεται σημαντικά και η συμπεριφορά μας απέναντί τους. Οι γονείς αυτών των παιδιών έχουν, ανάμεσα στις άλλες δυσκολίες , να αντιμετωπίσουν και τις αντιδράσεις του κόσμου κάθε φορά που κυκλοφορούν στο δρόμο. Οίκτος, φόβος, επιφυλακτικότητα είναι μερικά από τα συναισθήματα που εγείρονται όταν έρχεται κάποιος για πρώτη φορά σε επαφή μαζί τους. Κάποιοι τα κοιτάζουν σα να ήρθαν από άλλο πλανήτη. Πολλές φορές έχω ακούσει φράσεις του τύπου : « Δεν μπορώ… πιάνεται η ψυχή μου όταν τα βλέπω», « Δε θα μπορούσα ποτέ να δουλέψω με τέτοια παιδιά… πώς αντέχουν αυτοί που το κάνουν;»…

Δε θα πω ψέματα. Κι εγώ όταν ήμουνα μικρότερη  είχα ανάλογες αντιδράσεις. Κάθε φορά που έβλεπα έναν άνθρωπο με ειδικές ανάγκες ένιωθα ένα σφίξιμο στο στομάχι, λύπηση, επιφυλακτικότητα απέναντι σε κάτι που ήταν άγνωστο σε μένα. Η οπτική που έβλεπα τα πράγματα άρχισε να αλλάζει όταν άρχισα να μαθαίνω πράγματα πάνω στο θέμα. Η ριζική αλλαγή έγινε, όμως, όταν ήρθα σε άμεση επαφή με αυτά τα άτομα μέσω της δουλειάς μου. Το κλειδί, λοιπόν, για να αλλάξει η στάση του κόσμου απέναντί τους είναι η ενημέρωση, η εξοικείωση και η άμεση επαφή. Έχουν δημιουργηθεί διάφορες δομές ( ειδικά σχολεία, ιδρύματα κτλ.) προκειμένου να καλυφθούν οι ανάγκες αυτών των παιδιών και να τα βοηθήσουμε να αναπτυχθούν, να εξελιχθούν, να γίνουν πιο λειτουργικά. Κι αυτό είναι καλό. Από την άλλη, όμως, έχει γίνει κι ένα κακό. Έχει χαθεί η δυνατότητα της καθημερινής συνδιαλλαγής και αλληλεπίδρασης αυτών των ανθρώπων με τον υπόλοιπο πληθυσμό. Υπάρχει, δηλαδή, ένα είδος διαχωρισμού και απομόνωσης που μόνο κακό κάνει. Μόνο η άμεση επικοινωνία και η εξοικείωση μπορεί να επιφέρει αλλαγές στον τρόπο αντιμετώπισης των ανθρώπων με ειδικές ανάγκες. Και βέβαια χρειάζεται περισσότερη πληροφόρηση και η ανάπτυξη ενός μοντέλου παιδείας που ενημερώνει για τη διαφορετικότητα και σέβεται τη διαφορετικότητα. Το ζητούμενο άλλωστε είναι να ενσωματωθούν αυτά τα παιδιά στην κοινωνία και όχι να αποτελούν ένα ξεχωριστό κομμάτι της.

Ουσιαστικά εκείνο που πρέπει να θυμόμαστε είναι ότι τα παιδιά με ειδικές ανάγκες είναι ΠΑΙΔΙΑ. Οι άνθρωποι με αναπηρία είναι ΑΝΘΡΩΠΟΙ. Δεν είναι εξωγήινοι. Δεν ανήκουν σε κάποιο ιδιαίτερο είδος. Είναι σαν κι εσένα και σαν κι εμένα. Η διαφορά μας έγκειται στο ότι έχουν κάποιες ανάγκες διαφορετικές από τις δικές μας. Ξεχνάμε, όμως, το εξής. Κάθε άνθρωπος έχει τις δικές του ιδιαίτερες ανάγκες, γιατί κάθε άνθρωπος είναι μοναδικός και ξεχωριστός. Το ότι κάποιοι έχουν πιο αυξημένες και ιδιαίτερες ανάγκες δε σημαίνει ότι υστερούν σε κάτι ή ότι είναι λιγότερο άνθρωποι. Μπορούν να πετύχουν πράγματα στη ζωή τους, όπως όλοι μας, αν τους δώσουμε την ευκαιρία (π.χ. Helen Keller, Beethoven). Ακόμα, όμως, κι αν δεν επιτύχουν τίποτα από αυτά στα οποία δίνουμε εμείς αξία, πάλι δεν υπολείπονται σε κάτι. Το σίγουρο είναι ότι τα παιδιά με ειδικές ανάγκες έχουν, όπως όλοι μας, ανάγκη από καλοσύνη, φροντίδα, στοργή, σεβασμό, επικοινωνία, αγάπη. Ειδικά αγάπη… Θέλουν να λάβουν αγάπη, αλλά και να προσφέρουν αγάπη. Και πιστέψτε με έχουν πολλή αγάπη μέσα τους. Ενδεχομένως να μη μπορούν να την εκφράσουν με τον τρόπο που ξέρουμε (π.χ. αυτιστικά παιδιά), αλλά υπάρχει και είναι έτοιμα να σας την προσφέρουν απλόχερα. Αν βάλετε στην άκρη τις προκαταλήψεις σας και το φόβο απέναντι στο άγνωστο και πλησιάσετε ένα τέτοιο παιδί, θα καταλάβετε τι εννοώ. Κάντε το και δε θα χάσετε.

Ελένη Κώστογλου

Ψυχολόγος

Πρωτοδημοσιεύτηκε στο https://pigipaideias.wordpress.com

Ο άγνωστος εαυτός… Μ.Βαμβουνάκη

Κάθε άνθρωπος, εν δυνάμει, κουβαλάει εντός του μια βόμβα. Ωρολογιακή βόμβα με ακόμη μη ρυθμισμένη την ώρα της δικής του έκρηξης.

Αυτό πρέπει να το έχουμε κατά νου, να το φοβόμαστε, να το προσέχουμε και στον άγνωστο εντέλει εαυτό μας και στους άλλους. Οι συνθήκες, οι άλλοι και τα λόγια τους, τα όπλα βίας, και ό,τι λειτουργεί ως όπλο, κάθε ερεθισμός, παίζουν δραματικό ρόλο στο να τραβηχτεί το φράγμα ενός φουσκωμένου εσωτερικού ποταμού.

Ο ψυχίατρος Λέοναρντ Μπέρκοβιτς γράφει για την παρουσία ενός πιστολιού κοντά στον ερεθισμένο άνθρωπο, αλλά και για καθετί που μπορεί να αποτελεί προσφερόμενο πιστόλι: Το δάχτυλο τραβάει τη σκανδάλη, αλλά και η σκανδάλη τραβάει το δάχτυλο.

Προσέξετε συχνά την έκφραση που παίρνει ο γονιός όταν σε βρασμό ψυχής τιμωρεί το παιδί του. Το απροσδόκητο, άγνωστο πρόσωπο που βγάζει ο γονιός, είναι που κατατρομάζει το παιδί.

Και στα ζευγάρια, όμως, η κακοποίηση είναι κάτι που μαστίζει κοινωνίες και ζωές και όλο ανακαλύπτουμε πόσο απροσδόκητα συχνά είναι. Μέσα στην οικογένεια, ένας θυμωμένος με την κοινωνική κατάστασή του άντρας, ασυνείδητα, θα αισθανθεί πως αποκτά την τόσο στερημένη του ισχύ – και ανδρισμό – πάνω σε γυναίκα και παιδιά, και με κάποιες άσχετες αφορμές θα επιθυμήσει να την επιβεβαιώσει, προκειμένου να επιβεβαιώσει ταυτόχρονα τη θιγμένη του ύπαρξη.

Στα ανδρόγυνα τα πράγματα εμφανίζονται ακόμη πιο θολά, πιο παραπλανητικά. Βρίθουν από υποκρισίες, χειριστικές τακτικές και ψεύδη. Ο ρευστός κόσμος του έρωτα και του κάθε ζεύγους που έχει εθιστεί στους δικούς του αδιαπέραστους κώδικες κάνουν πιο ανεξερεύνητα αυτά τα παράλογα που τους συμβαίνουν. Είναι και ο πόθος, το πάθος, η εξάρτηση, επιπλέον παραισθησιογόνα που οδηγούν σε συνέργειες. Ένα ζευγάρι ρέπει στη βία, διότι ανάμεσά τους εκτός από την ερωτική έλξη παίζεται πάντα και ένα αδίστακτο παιχνίδι εξουσίας.

Ο έρωτας είναι πρωτόγονος και βάρβαρος, το έχουμε πει. Δραστηριοποιεί παράξενες και ανομολόγητες ανάγκες και ηδονές. Ο μισός ερωτευμένος άνθρωπος λειτουργεί με τη λογική του και ο άλλος μισός με την παράλογη νόσο του, το πάθος.

Δυο κακοποιημένοι στην ίδια στέγη υιοθετούν συμπεριφορές ζούγκλας, είναι φυσικό αυτό. Κι ύστερα, μετά την ηδονή των επιθέσεων, υπάρχει η ηδονή της επανασύνδεσης, όταν αρχίζουν τα αιώνια «σ’ αγαπώ» και τα προσωρινά «συγγνώμη»…

Το ανεξέλεγκτο! Με άλλα λόγια, ο άγνωστος εαυτός… Το χάος μας που μας τραβάει με ηδονή ιλίγγου, όταν οι καταστάσεις ανοίξουν προς το ζόφο του χαραμάδα. Όλοι απειλούμαστε από τον άγνωστό μας εαυτό.

Και συμβουλεύει λίγο πριν από το θάνατό του ο Στάρετς Ζωσιμάς του Ντοστογιέφσκι: Να θυμάσαι πως δεν μπορείς να γίνεις κριτής κανενός. Δεν μπορεί να υπάρξει δικαστής για έναν κακούργο, πριν νιώσει πως κι αυτός είναι το ίδιο κακούργος σαν κι αυτόν που έχει μπροστά του. Αυτό φαίνεται παράλογο αλλά είναι αληθινό. Γιατί, αν εγώ ήμουν αναμάρτητος, ίσως να μην υπήρχε αυτός ο εγκληματίας που πρέπει τώρα να δικάσω…

Πηγή: «Το φάντασμα της αξόδευτης αγάπης», Μάρω Βαμβουνάκη , εκδ. ΨΥΧΟΓΙΟΣ

Ο Δεκάλογος Αγάπης της Μαρίας Μοντεσσόρι.

Η Μαρία Μοντεσσόρι, ήταν η ιταλίδα παιδαγωγός, που επινόησε το μοντεσσοριανό παιδαγωγικό σύστημα, γνωστό και ως «μοντεσσοριανή μέθοδος», το οποίο αποτέλεσε πρωτοπορία για την εποχή του και εξακολουθεί να εφαρμόζεται και σήμερα. Έφτιαξε το δικό της παιδαγωγικό υλικό, προσαρμοσμένο στις ανάγκες του παιδιού για όλα τα μαθήματα, και δημιούργησε μόνη της εποπτικά μέσα διδασκαλίας και παιδαγωγικό υλικό για να γίνονται τα μαθήματα του σχολείου κατανοητά μέσω των αισθήσεων. Ακόμα και παιδιά με χαμηλό δείκτη νοημοσύνης, έμπαιναν σιγά-σιγά στις κανονικές τάξεις του σχολείου, καθώς απελευθερωνόταν το πνεύμα και η ψυχή τους.

Οι Δέκα βασικές συμβουλές αγάπης της Μαρίας Μοντεσσόρι για τα παιδιά, είναι:

Μην αγγίζετε ένα παιδί παρά τη θέληση του.

Μην μιλάτε με άσχημο τρόπο σε ένα παιδί και μην χρησιμοποιείτε άσχημα λόγια όταν αναφέρεστε σε αυτό κατά την απουσία του.

Επικεντρωθείτε στο να ενισχύσετε και να βοηθήσετε να αναπτυχθούν τα θετικά στοιχεία και οι υπάρχουσες ικανότητες του παιδιού ώστε να μην αφήνουν χώρο για το ”κακό”.

Βοηθήστε το να συμμετέχει ενεργά στην προετοιμασία του περιβάλλοντος μάθησης. Αφιερώστε σχολαστική και συνεχή φροντίδα σε αυτό. Βοηθήστε το παιδί να συνάψει εποικοδομητική σχέση με το περιβάλλον του. Δείξτε του το περιβάλλον μέσα στο οποίο κρύβονται τα μέσα που θα βοηθήσουν την ανάπτυξη του και υποδείξετε του την κατάλληλη χρήση τους.

Να είστε πάντα έτοιμοι να ανταποκριθείτε στο κάλεσμα ενός παιδιού που έχει την ανάγκη σας και πάντα να ακούτε και να απαντάτε στο παιδί που σας απευθύνεται.

Σεβαστείτε το παιδί που κάνει κάτι λάθος και μπορεί αργότερα να εντοπίσει μόνο του το λάθος και να διορθωθεί, αλλά να διακόψετε άμεσα και ρητά κάθε καταχρηστική χρήση του περιβάλλοντος και κάθε κίνηση που μπορεί να θέτει σε κίνδυνο το παιδί,το περιβάλλον του ή τους άλλους.

Σεβαστείτε το παιδί τη στιγμή που ξεκουράζεται ή τη στιγμή που παρακολουθεί άλλους να εργάζονται ή όταν συλλογίζεται τι έχει κάνει ή τι θέλει να κάνει. Μην το κατευθύνετε ούτε να το αναγκάζετε σε άλλες μορφές δραστηριοτήτων.

Βοηθήστε το παιδί που βρίσκεται σε αναζήτηση κάποιας δραστηριότητας και δεν μπορεί να βρει τι θέλει να κάνει.

Να είστε ακούραστοι στο να επαναλαμβάνετε αυτό που θέλετε στο παιδί που αρνήθηκε λίγο νωρίτερα να σας ακούσει, να βοηθάτε το παιδί να αποκτήσει ό, τι δεν έχει ακόμη κατακτήσει και να ξεπεράσει τις όποιες δυσκολίες του. Κάνετε το δημιουργώντας το μαθησιακό περιβάλλον με φροντίδα, εξοπλισμένοι με αυτοσυγκράτηση και σιωπή, χρησιμοποιώντας ήπια λόγια και γεμάτη αγάπη παρουσία. Κάνετε αισθητή την παρουσία σας στο παιδί που βρίσκεται σε αναζήτηση και αποστασιοποιηθείτε από το παιδί που έχει βρει τις απαντήσεις του.

Πάντα να συμπεριφέρεστε στο παιδί χρησιμοποιώντας τους καλύτερους τρόπους σας και να του προσφέρετε τον καλύτερο εαυτό σας.

Οι βασικές αρχές της μοντεσσοριανής μεθόδου:

*Ο σεβασμός στην προσωπικότητα του παιδιού

*Η ελευθερία που θα βγει από την πειθαρχία

*Η εσωτερική και εξωτερική τάξη στη συγκρότηση του ανθρώπου

*Ο σεβασμός στο έμψυχο και άψυχο περιβάλλον

*Η ατομική προσπάθεια αλλά και η καλή συνεργασία με τον κόσμο του περιβάλλοντος

*Η μάθηση μέσω της έρευνας που θα δώσει τη χαρά για τη δουλειά και την ικανοποίηση για το αποτέλεσμα.

*Η παντοειδής άσκηση για την απόκτηση δυνατοτήτων

*Ικανός άνθρωπος ίσον ευτυχής άνθρωπος

Ποθητού Μαρία

Πηγή: Σύμβουλος Γονέων και Ανάπτυξης Παιδιού, http://www.xamogelakia.com

Οι κρυμμένες μας δυνάμεις…

   

Όλοι οι άνθρωποι έχουμε μέσα μας κρυμμένες δυνάμεις. Δυνάμεις που στην πορεία της ζωής μας αρχίζουμε να ανακαλύπτουμε, μέσα από τα διάφορα  περιστατικά με τα οποία θα ερχόμαστε αντιμέτωποι. Σημαντικό ρόλο στην αναγνώριση και ανάδυσή τους παίζουν και οι άνθρωποι που είναι δίπλα μας, καθώς μεγαλώνουμε. Αν έχουμε κοντά μας άτομα (γονείς, δασκάλους κτλ) που μας ενθαρρύνουν να αναλαμβάνουμε πρωτοβουλίες και μας αφήνουν να κινούμαστε όσο το δυνατόν πιο ελεύθερα, τότε έχουμε μεγάλες πιθανότητες να γίνουμε ενήλικες με αυτοπεποίθηση και πίστη στις δυνατότητές μας... Άνθρωποι που δε θα καταρρακωθούν από  τις δυσκολίες της ζωής. Αν πάλι, έχουμε δίπλα μας ανθρώπους που με κάποιο τρόπο μας περιορίζουν, είτε από υπερβολική αυστηρότητα, είτε από υπερπροστασία, τότε ενδέχεται ένα μέρος του δυναμικού μας να μείνει ανεκμετάλλευτο και να εξελιχτούμε σε άτομα δειλά, άβουλα, με περιορισμένες δυνατότητες.

   Σίγουρα, μια από τις δουλειές που έχει να κάνει κάποιος που ασχολείται με το μεγάλωμα των παιδιών, είναι να τα προστατέψει από τις κακοτοπιές, αφού τα μικρά έχουν άγνοια κινδύνου. Έτσι, αρχίζει μια σειρά από «μη» και περιορισμούς που έχουν στόχο την προστασία τους. Το πρόβλημα είναι ότι μπορεί να πέσουμε σε υπερβολές. Επαναλαμβανόμενη χρήση φράσεων του τύπου «δεν μπορείς να το κάνεις αυτό» και διαρκείς απαγορεύσεις επιδρούν αρνητικά στην ανάδειξη των δυνάμεων που κρύβουμε μέσα μας. Είναι σημαντικό, λοιπόν, να προσέξουμε πότε θα πούμε το «μη» και πως θα το πούμε. Κάθε φορά θα πρέπει να εξηγούμε στο παιδί γιατί δεν του επιτρέπουμε να κάνει κάτι που θέλει. Αν,  για παράδειγμα, θελήσει ένα πολύ μικρό παιδάκι να μας βοηθήσει την ώρα που μαγειρεύουμε και πάει να πιάσει το μαχαίρι για να κόψει κάτι, θα του εξηγήσουμε ότι είναι επικίνδυνο τη δεδομένη στιγμή να κάνει κάτι τέτοιο κι ότι μπορεί να κοπεί. Ταυτόχρονα, όμως, θα του εξηγήσουμε ότι μόλις μεγαλώσει λίγο ακόμα θα μπορεί όχι μόνο να χειρίζεται το μαχαίρι, αλλά και πολλά άλλα πράγματα. Πάντα να λέμε στα παιδιά ότι ακόμα κι αν δεν μπορούν να κάνουν κάτι τώρα, δε σημαίνει ότι δε θα μπορούν να το κάνουν και στο μέλλον... Ότι υπάρχουν μέσα μας δυνάμεις που σταδιακά θα βγαίνουν στην επιφάνεια με το πέρασμα του χρόνου και κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες.

 Θα ήθελα να αναφέρω μια πολύ ενδιαφέρουσα ιστορία που μας δείχνει πως, μέσα από συγκεκριμένες καταστάσεις, μπορούν να αποκαλυφθούν δυνάμεις που δε γνωρίζουμε ότι έχουμε. Τη συναντάμε στο βιβλίο του Χ. Μπουκάι «Ιστορίες να σκεφτείς». Ο τίτλος της είναι «Τα παιδιά ήταν μόνα». Ας δούμε λίγο την ιστορία.

‘Η μητέρα τους είχε φύγει από νωρίς το πρωί και τα είχε αφήσει στη Μαρίνα, μια νέα 18 χρόνων, την οποία έπαιρνε κάποιες φορές για λίγες ώρες προκειμένου να τα προσέχει με αντάλλαγμα μερικά νομίσματα.

Από τότε που είχε πεθάνει ο πατέρας, οι καιροί είχαν δυσκολέψει πολύ για να το ρισκάρει να λείψει από τη δουλειά όταν η γιαγιά αρρώσταινε ή έλειπε από την πόλη.

Όταν ο φίλος της κοπέλας τηλεφώνησε για να της προτείνει μια βόλτα με το καινούργιο του αυτοκίνητο, η Μαρίνα δεν δίστασε και πολύ. Άλλωστε, τα παιδιά κοιμόντουσαν όπως κάθε απόγευμα, και δεν θα ξυπνούσαν πριν τις πέντε.

Μόλις άκουσε την κόρνα, άρπαξε την τσάντα της κι άφησε ανοιχτό το ακουστικό του τηλεφώνου. Προνόησε να κλειδώσει την πόρτα του δωματίου και φύλαξε το κλειδί στην τσέπη της. Δεν ήθελε να διακινδυνέψει να ξυπνούσε ο Πάντσο και να κατέβαινε τη σκάλα για να την ψάξει, γιατί, όπως και να ‘χει, ήταν μόνο έξι χρόνων, και με την παραμικρή απροσεξία μπορούσε να σκοντάψει και να χτυπήσει. Επίσης, σκέφτηκε ότι αν συνέβαινε αυτό, δεν θα ήξερε πώς να εξηγήσει στη μητέρα το λόγο για τον οποίο το παιδί δεν την είχε βρει.

Ίσως να ήταν ένα βραχυκύκλωμα στην τηλεόραση ή σε κάποιο από τα φώτα του σαλονιού, ή μπορεί μια φλόγα στα καυσόξυλα – το θέμα είναι ότι όταν οι κουρτίνες άρχισαν να καίγονται, η φωτιά έφτασε γρήγορα στην ξύλινη σκάλα που οδηγούσε στα υπνοδωμάτια.

Τον ξύπνησε ο βήχας του μωρού, εξαιτίας του καπνού που περνούσε κάτω από την πόρτα. Χωρίς να σκεφτεί, ο Πάντσο πήδηξε απ΄ το κρεβάτι και πίεσε με δύναμη το πόμολο για ν΄ ανοίξει την πόρτα, αλλά δεν τα κατάφερε. Όπως και να ‘χει, ακόμα κι αν το είχε καταφέρει, οι φλόγες θα είχαν καταβροχθίσει τον ίδιο και τον λίγων μηνών αδελφό του σε ελάχιστα λεπτά.

Ο Πάντσο φώναξε τη Μαρίνα, αλλά κανείς δεν απάντησε στην έκκλησή του. Έτσι, έτρεξε στο τηλέφωνο του δωματίου (αυτός ήξερε πώς να παίρνει τηλέφωνο τη μαμά του) αλλά δεν υπήρχε γραμμή.

Ο Πάντσο συνειδητοποίησε ότι έπρεπε να βγάλει τον αδελφό του από  κει μέσα. Προσπάθησε να ανοίξει το παράθυρο που έβγαζε στο περβάζι, αλλά ήταν αδύνατο για τα μικρά του χέρια να λύσει την ασφάλεια και  – ακόμα κι αν τα κατάφερνε – θα έπρεπε να ξεμπλέξει και με τη σήτα που οι γονείς του είχαν βάλει για προστασία.

Όταν οι πυροσβέστες τελείωσαν με το σβήσιμο της φωτιάς, το θέμα συζήτησης όλων ήταν το ίδιο:
– Πώς μπόρεσε αυτό το τόσο μικρό παιδί να σπάσει με την κρεμάστρα το τζάμι και μετά να σχίσει τη σήτα;
– Πώς μπόρεσε να φορτώσει το μωρό στο σακίδιο;
– Πώς μπόρεσε να περπατήσει στο περβάζι κουβαλώντας σημαντικό βάρος και να κατέβει από το δέντρο;
– Πώς μπόρεσε να σώσει τη ζωή του αδελφού του και τη δική του;
Ο ηλικιωμένος πυροσβέστης, άνθρωπος σοφός που όλοι σέβονταν, τους έδωσε την απάντηση:

«Ο μικρός Πάντσο ήταν μόνος… Δεν είχε κανέναν να του πει ότι δεν μπορούσε»…’

   Να, λοιπόν, που μπορούμε να καταφέρουμε πολλά πράγματα, κάτω από δύσκολες περιστάσεις στις οποίες δε θα περιμέναμε ότι θα μπορούσαμε να ανταπεξέλθουμε. Αρκεί να μην έχουμε δίπλα μας ανθρώπους που να μας περιορίζουν και να μας επικρίνουν. Ας είμαστε, λοιπόν, υποστηρικτικοί απέναντι στα παιδιά μας κι ας δείχνουμε περισσότερη εμπιστοσύνη στις ικανότητές τους. Όλοι, άλλωστε, έχουν κρυμμένες δυνάμεις μέσα τους.

ΕΛΕΝΗ ΚΩΣΤΟΓΛΟΥ

ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ

ΠΗΓΗ:

-        - Χόρχε Μπουκάι(2014), Ιστορίες να σκεφτείς, εκδόσεις  Όπερα

                                         Πρωτοδημοσιεύτηκε στο https://pigipaideias.wordpress.com

Είναι απεριόριστες οι ευκαιρίες να δώσουμε αγάπη- Λέο Μπουσκάλια

Όλοι βρίσκουμε άφθονες ευκαιρίες να δείξουμε την αγάπη μας, δυστυχώς όμως, ελάχιστη αγάπη εκδηλώνεται στον κόσμο.

Άνθρωποι κλαίνε και πεθαίνουν μόνοι.
Παιδιά κακοποιούνται και γέροι περνούν τις τελευταίες μέρες τους χωρίς στοργή και αγάπη.

Σ’ έναν κόσμο όπου η ανάγκη για εκδηλώσεις αγάπης είναι τόσο φανερή, θα’ πρεπε να συνειδητοποιήσουμε τη μεγάλη δύναμη που έχουμε να βοηθήσουμε και να θεραπεύσουμε ανθρώπους, μόνο με το άπλωμα του χεριού μας κι ένα ζεστό αγκάλιασμα.

Η Τερέζα της Αβίλας μας ικέτευε να συνηθίσουμε να κάνουμε πολλές πράξεις αγάπης, γιατί εξευγενίζουν και γλυκαίνουν την ψυχή μας.

Αργά το βράδυ, είναι μια καλή στιγμή να συλλογιστούμε τι κάναμε κι εμείς από τη μεριά μας ώστε να καλυτερεύσει ο κόσμος, για να γίνει ένα μέρος με περισσότερη φροντίδα και αγάπη.

Αν δε σκεφτόμαστε τα βράδια που πλαγιάζουμε, ας το εκμεταλλευτούμε αυτό σαν μια σπουδαία ευκαιρία να μεθοδεύσουμε τρόπους οι οποίοι θ’ άλλαζαν προς το καλύτερο τον κόσμο που ζούμε. Δεν είναι ανάγκη να κάνουμε μεγάλα έργα – αρκούν απλές, καθημερινές πράξεις, εύκολα πραγματοποιήσιμες: ένα τηλεφώνημα που δεν το αποφασίζαμε, ένα σημείωμα με δυο λόγια που διαρκώς το αναβάλλουμε, κάποια έκφραση ευγνωμοσύνης που την παραμελούμε.

Όταν πρόκειται να δώσουμε αγάπη, οι ευκαιρίες είναι απεριόριστες και από κανέναν μας δεν λείπει το ταλέντο.

Λέο Μπουσκάλια, “Γεννημένοι για την Αγάπη”

Μήπως είναι η ώρα να γίνουμε πιο θετικοί σαν άνθρωποι;

Όπου σταθεί και όπου βρεθεί κανείς, αυτό που θα ακούσει κατά βάση είναι μια διαρκής γκρίνια… Για τους μισθούς και τις συντάξεις που περικόπηκαν, για τις δουλειές που δεν υπάρχουν και πολλά άλλα. Μα θα μου πει κανείς:  «Δίκιο δεν έχει ο κόσμος;». Σίγουρα τα πράγματα είναι δύσκολα… Είναι και αυτή η οικονομική κρίση που έχει ρημάξει πολύ κόσμο… Είναι και όλες αυτές οι αναταραχές που γίνονται ανά τον κόσμο και οι ανακατατάξεις των πληθυσμών από τη μια περιοχή στην άλλη… Και τα προβλήματα τελειωμό δεν έχουν. Το θέμα είναι ότι και παλιότερα που δεν υπήρχε αυτή η οικονομική κρίση, πάλι μέσα στη μουρμούρα ήμασταν. Απλώς, τώρα τελευταία η απαισιοδοξία έχει φτάσει πλέον στο ζενίθ.

Το πρόβλημα με τον πεσιμισμό είναι ότι είναι μεταδοτικός. Όταν ένας άνθρωπος έχει αρνητική διάθεση, επηρεάζει και τους γύρω του. Ξεκινάει ο ένας τη γκρίνια, παρασύρεται κι ο άλλος και αρχίζει να γκρινιάζει κι αυτός, και πάει λέγοντας. Και φτάνουμε στο σημείο να βλέπουμε ακόμη και μικρά σε ηλικία άτομα να είναι μέσα στην απογοήτευση και να γκρινιάζουν και να απογοητεύονται για το τίποτα, για ένα μικρό αρνητικό γεγονός που συνέβη. Βλέπουμε, λοιπόν, την αρνητικότητα να μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο και από γενιά σε γενιά σαν επιδημία. Μήπως είναι καιρός να διακοπεί αυτός ο ατέρμων κύκλος της αρνητικότητας; Μήπως είναι τελικά καιρός να αλλάξουμε λιγάκι στάση;

 Γενικότερα, παρατηρείται το φαινόμενο, οι άνθρωποι να έχουμε μια τάση να εστιάζουμε κυρίως στα στραβά που μας συμβαίνουν, παρά στα θετικά. Είναι δυνατόν να έχουν συμβεί πέντε καλά σε μια μέρα κι ένα μόνο αρνητικό. Παρόλα αυτά, αυτό το ένα στραβό θα μας χαλάσει τη διάθεση, θα το σκεφτόμαστε διαρκώς και θα αναθεματίζουμε την κακή μας τύχη. Υπάρχουν, βέβαια, και κάποιοι εκ φύσεως αισιόδοξοι, που πάντα προσπαθούν να δουν τη θετική πλευρά των πραγμάτων. Αυτοί, όμως, είναι λίγοι. Οι υπόλοιποι χρειάζεται να δουλέψουμε σκληρά για να γίνουμε πιο θετικοί σαν άνθρωποι.

Θα πρέπει να καταλάβουμε ότι αυτή η τάση για αρνητικές σκέψεις και μεμψιμοιρία είναι κατά βάση μια μαθημένη αντίδραση.  Όπως, λοιπόν,  τη μάθαμε έτσι μπορούμε και να την ξεμάθουμε. Αντί να εστιάζουμε στα αρνητικά που συμβαίνουν, χρειάζεται να μάθουμε να εστιάζουμε στα θετικά… Από την απαισιοδοξία να περάσουμε στην αισιοδοξία. Όλα είναι θέμα εξάσκησης.

Είναι πολύ σημαντικό να μάθουμε να εστιάζουμε στα θετικά της δικής μας ζωής. Τι μπορούμε να κάνουμε πάνω σ’ αυτό; Ας κάνουμε μια λίστα με τα πράγματα που έχουμε ήδη. Από το σπίτι που έχουμε, την οικογένειά μας, την υγεία μας, τα μάτια για να βλέπουμε, ακόμα και τον αέρα που αναπνέουμε… όλα είναι ευλογίες στη ζωή μας. Κι ας πούμε κι ένα «Δόξα τω Θεώ» για αυτά που έχουμε. Κάποιοι θα έκαναν τα πάντα για να έχουν έστω και μερικά από αυτά που έχουμε εμείς. Τίποτα δεν είναι δεδομένο. Από κει και πέρα, κάθε φορά που μας πιάνουν οι μαύρες μας, ας διαβάζουμε αυτή τη λίστα. Να μάθουμε να μην εστιάζουμε σε αυτά που μας λείπουν. Κανένας άνθρωπος δε μπορεί να τα έχει όλα . Πάντα θα υπάρχουν πράγματα που θα μας λείπουν. Έτσι είναι η ζωή. Όσο πιο γρήγορα το αποδεχτούμε αυτό, τόσο το καλύτερο για την ψυχική μας υγεία.

Ας κάνουμε και κάτι άλλο. Κάθε βράδυ, πριν πάμε για ύπνο, ας καταγράφουμε σε ένα τετράδιο τα θετικά  που συνέβησαν μέσα στην ημέρα. Θα είναι το ημερολόγιο των ευχάριστων γεγονότων… Ένα χαμόγελο που μας χάρισε ένα παιδί, ένα φιλί που μας έδωσε ο σύντροφός μας, ένα μπράβο για το φαγητό που μαγειρέψαμε… Οτιδήποτε, όσο μικρό κι αν είναι. Μην τα υποτιμάμε. Όλα είναι πολύτιμα. Δεν είναι απαραίτητο να συμβεί κάτι συγκλονιστικό για να είμαστε ικανοποιημένοι από τη ζωή μας. Η ευτυχία, άλλωστε, βρίσκεται στις μικρές καθημερινές στιγμές.

Ενδεχομένως να μου πει κάποιος: «Που να καθόμαστε τώρα να γράφουμε ημερολόγιο… Που χρόνος για τέτοια;». Δε χρειάζεται να σπαταλήσετε πολύ χρόνο. Πέντε με δέκα λεπτά αρκούν για να γράψετε επιγραμματικά αυτά που συνέβησαν. Από κει και πέρα, ανατρέξτε σε αυτό τις δύσκολες στιγμές… Όταν όλα σας φαίνονται μαύρα και η απογοήτευση παίρνει τα πάνω της.

Τι άλλο πρέπει να κάνουμε; Να αποφύγουμε ανθρώπους και πράγματα που μας επιβαρύνουν ψυχολογικά με την αρνητικότητά τους. Για παράδειγμα, καλό είναι να σταματήσουμε να παρακολουθούμε συστηματικά τις ειδήσεις στη τηλεόραση. Αποτελούν πηγή αρνητικής ενέργειας και κακή επιρροή. Προβάλλουν συστηματικά άσχημα γεγονότα και δημιουργούν την εντύπωση ότι τίποτα καλό δε συμβαίνει στον κόσμο. Μα, θα μου πει κανείς, δε θα μαθαίνουμε τα νέα; Υπάρχουν τρόποι να μαθαίνουμε τα νέα με πιο συνοπτικό τρόπο (ραδιόφωνο, εφημερίδες, διαδίκτυο). Όλες αυτές οι λεπτομέρειες και οι αναλύσεις των τηλεοπτικών ειδήσεων, καθώς και ο τρόπος με τον οποίο παρουσιάζονται, με μια μουσική υπόκρουση που παραπέμπει σε θρίλερ, δεν είναι κι ότι καλύτερο. Επιπλέον, μάθετε να αναζητάτε τις θετικές ειδήσεις. Υπάρχουν… απλά θα πρέπει να τις αναζητήσετε. Το διαδίκτυο, για παράδειγμα, είναι ένα μέσο που παρέχει αυτή τη δυνατότητα.

Ας πάρουμε τώρα την απόφαση να γίνουμε πιο θετικοί και αισιόδοξοι άνθρωποι. Ας γίνουμε πηγή θετικής ενέργειας και αισιοδοξίας για τον κόσμο γύρω μας. Ας γίνουμε πρότυπο για τα παιδιά μας, ώστε να μάθουν να αντιμετωπίζουν τη ζωή θετικά και δυναμικά και να μη βουλιάζουν στη μιζέρια και την απογοήτευση. Ναι… αναποδιές και αρνητικά γεγονότα θα υπάρχουν πάντα. Είναι μέρος της ζωής. Ακόμα, όμως, και πίσω από αυτά μπορεί να κρύβεται κάτι θετικό που απλά δεν το βλέπουμε ακόμα. Πόσες φορές έχουμε απογοητευτεί για κάτι που έγινε ή δεν έγινε, και μετά από καιρό διαπιστώσαμε ότι αυτό τελικά ήταν το καλύτερο για μας; Πόσες φορές, ακόμη, ενώ είχαμε απελπιστεί για κάτι, και λέγαμε «τέλειωσαν όλα και δεν πρόκειται να γίνει τίποτα», τα δεδομένα τελικά άλλαξαν; «Έχει ο καιρός γυρίσματα», δε λέμε; Ας έχουμε και λίγη πίστη στο Θεό, ο οποίος πάντα προνοεί για εμάς, τόσο σε προσωπικό, όσο και σε συλλογικό επίπεδο.

Το να αποκτήσουμε έναν πιο θετική στάση απέναντι στη ζωή, δεν είναι κάτι απλό. Θέλει αρκετή δουλειά με τον εαυτό μας. Έχουμε να κάνουμε με συνήθειες χρόνων. Ας θυμόμαστε, όμως, ότι με τη γκρίνια και την απελπισία δε λύνονται τα προβλήματα. Μάλλον επιβαρυνόμαστε επιπλέον. Θετικότητα και αποφασιστικότητα χρειάζονται. Και να θυμόμαστε το εξής: «Αν το τέλος δεν είναι καλό, τότε δεν είναι το τέλος».

Ελένη Κώστογλου

Ψυχολόγος

Πρωτοδημοσιεύτηκε στο https://pigipaideias.wordpress.com

Το σχολείο των ζώων

Ένας λαγός, ένα πουλί, ένα ψάρι, ένας σκίουρος, μια πάπια και διάφορα άλλα ζώα αποφάσισαν ν’ ανοίξουν ένα σχολείο. Κάθισαν όλοι κάτω να οργανώσουν  το πρόγραμμα. Ο λαγός επέμεινε ότι στο πρόγραμμα έπρεπε να συμπεριληφθεί το τρέξιμο.
Το πουλί επέμεινε για το πέταγμα.
Το ψάρι επέμεινε για το κολύμπι.
Ο σκίουρος επέμεινε για το κάθετο σκαρφάλωμα στα δέντρα.
Κι όλα τα άλλα ζώα ήθελαν να συμπεριληφθεί στο πρόγραμμα η ειδικότητά τους, κι έτσι έβαλαν τα πάντα και μετά έκαναν το ανεπανόρθωτο σφάλμα να επιμείνουν να παρακολουθήσουν όλα τα ζώα όλα τα μαθήματα.
Ο λαγός έτρεχε υπέροχα, κανείς δεν έτρεχε τόσο γρήγορα σαν το λαγό.
Οι άλλοι όμως επέμειναν ότι ήταν απαραίτητο για τη διανοητική και συγκινησιακή πειθαρχία να μάθουν στο λαγό να πετάει.
Επέμειναν λοιπόν να μάθει να πετάει και τον ανέβασαν σ’ ένα κλαδί και του είπαν: «Πέτα, λαγέ!»
Το κακόμοιρο το ζωάκι πήδησε κι έσπασε το πόδι του και το κεφάλι του.
Έπαθε ζημιά ο εγκέφαλός του και μετά ούτε να τρέξει καλά δεν μπορούσε.
Έτσι αντί για Α στο τρέξιμο πήρε Γ.
Πήρε κι ένα Δ στο πέταγμα για την καλή του προσπάθεια.
Κι όλοι στην επιτροπή του προγράμματος ήταν ευχαριστημένοι.
Το ίδιο έγινε και με το πουλί – πέταγε σαν τον άνεμο εδώ κι εκεί, έκανε τούμπες και κόλπα κι έπαιρνε Α στο πέταγμα.
Οι άλλοι όμως επέμειναν ότι έπρεπε να μάθει να σκάβει τρύπες σαν τυφλοπόντικας.
Βέβαια το πουλί έσπασε τελικά τα φτερά του και το ράμφος του και πολλά άλλα και δεν μπορούσε πια ούτε να πετάει.
Όλοι όμως ευχαριστήθηκαν που του έβαλαν ένα Γ στο πέταγμα, και ούτω καθεξής.
Και ξέρετε ποιος ήταν ο αριστούχος αυτού του σχολείου;
Ένα διανοητικά καθυστερημένο χέλι, γιατί μπορούσε να κάνει τα πάντα σχεδόν αρκετά καλά.
Η κουκουβάγια αποσύρθηκε και τώρα ψηφίζει «όχι» σε όλα τα ψηφίσματα που έχουν να κάνουν με τα κονδύλια της παιδείας…
Η ουσία της παιδείας δεν είναι να σας παραγεμίσει το κεφάλι με πληροφορίες, αλλά να σας βοηθήσει ν’ ανακαλύψετε τη μοναδικότητά σας, να σας διδάξει πώς να την αναπτύξετε και μετά να σας δείξει πώς να τη δώσετε στους άλλους.
Φανταστείτε πώς θα ήταν ο κόσμος μας, αν ο καθένας μας είχε την ευκαιρία να ενθαρρυνθεί να γίνει ένα μοναδικό ανθρώπινο πλάσμα!
Αντ’ αυτού, ο στόχος του παιδαγωγικού μας συστήματος είναι να κάνει όλους τους ανθρώπους ίδιους.
Κι όταν το καταφέρνουμε αυτό, θεωρούμε τον εαυτό μας τυχερό.
Αυτό συμβαίνει κάθε μέρα!
«Δε μ’ ενδιαφέρει η μοναδικότητά σου. Μ’ ενδιαφέρει αν κατάφερα να σου περάσω το δικό μου εαυτό και στο βαθμό που κατάφερα να με παπαγαλίζεις θεωρώ τον εαυτό μου πετυχημένο δάσκαλο».

Leo Buscaglia

Της ψυχής τα λόγια- Ψυχο-λογικ