Η ώρα των εξετάσεων πλησιάζει … και
τώρα τί κάνουμε; Μια μακρά κοπιαστική
περίοδος φτάνει στο τέλος της και η
αγωνία είναι στο αποκορύφωμά της. Θα
περάσω… δε θα περάσω; Κι αν δεν πετύχω
τί θα κάνω; Σκέψεις πολλές και αγχωτικές…
Άγχος εξετάσεων… Οι περισσότεροι το
έχουμε περάσει. Είναι μια από τις πιο
συνηθισμένες μορφές άγχους και ταλαιπωρεί
κάθε χρόνο αρκετό νεαρό κόσμο. Ετοίμασα,
λοιπόν, έναν οδηγό προς ναυτιλομένους…Τα
περισσότερα είναι ίσως γνωστά, αλλά
καλό είναι να τα θυμηθούμε λίγο…
Αρχικά,
θα πρέπει να πούμε ότι το άγχος είναι
κάτι το φυσιολογικό και ως ένα βαθμό
απαραίτητο για να κινητοποιηθούμε.
Πρόβλημα αποτελεί όταν αυτό υπερβαίνει
κάποια συγκεκριμένα όρια και φτάνουμε
στο σημείο να μη μπορούμε να λειτουργήσουμε.
Είναι, λοιπόν, σημαντικό να ξέρουμε πως
θα το αντιμετωπίσουμε, πως θα εξισορροπήσουμε
την κατάσταση.
Πρώτα
απ’ όλα, είναι σημαντικό να έχετε ένα
πρόγραμμα διαβάσματος, βάζοντας
ανά τακτά διαστήματα κάποια διαλείμματα,
ώστε να καθαρίζει λίγο το μυαλό. Στα
διαλείμματα αυτά ασχοληθείτε με πράγματα
άσχετα από τα μαθήματα, ώστε να ξεφύγετε
λίγο. Μιλήστε με τους φίλους σας,
γυμναστείτε, βγείτε μια βόλτα να πάρετε
λίγο καθαρό αέρα. Άλλωστε ένας περίπατος,
ειδικά όταν έχουμε μια ηλιόλουστη μέρα,
βοηθάει να λάβουμε την απαραίτητη για
τον οργανισμό βιταμίνη D που
είναι σημαντική για τη διάθεσή μας.
Έπειτα,
θέλει να προσέξετε ιδιαίτερα τη διατροφή
σας. Αποφύγετε τους πολλούς καφέδες, το
τσάι, τα πολλά γλυκά, το πολύ αλάτι και
τις επεξεργασμένες τροφές με τα πολλά
Ε που διεγείρουν το νευρικό σύστημα.
Προτιμήστε τροφές πλούσιες σε Ω-3 λιπαρά
π.χ. σολομός, σαρδέλα, σκουμπρί, τόνος,
λιναρόσπορος, καρύδια, πράσινα λαχανικά,
τα οποία βοηθούν στην καλύτερη λειτουργία
του εγκεφάλου και στη βελτίωση της
διάθεσης. Σημαντικές είναι επίσης οι
βιταμίνες του συμπλέγματος Β οι οποίες
συμβάλλουν στην καλύτερη λειτουργία
του αυτόνομου νευρικού συστήματος και
του εγκεφάλου. Από ροφήματα προτιμήστε
κάτι που να χαλαρώνει το νευρικό σύστημα
π.χ. βαλεριάνα ή χαμομήλι, ιδιαίτερα
πριν από τον ύπνο.
Ιδιαίτερα
σημαντικές για την αντιμετώπιση του
άγχους είναι οι ασκήσεις αναπνοής
και η νευρομυϊκή χαλάρωση. Κάθε
φορά που αγχωνόμαστε επιταχύνεται ο
ρυθμός της αναπνοής και έχουμε ταχυπαλμία.
Προκειμένου να εξομαλύνουμε την κατάσταση
είναι σημαντικό να προσπαθήσουμε να
αναπνεύσουμε αργά και βαθιά (διαφραγματική
αναπνοή). Είναι κάτι που μπορούμε να το
κάνουμε ανά πάσα στιγμή, όπου κι να
βρισκόμαστε. Από την άλλη, η νευρομυϊκή
χαλάρωση απαιτεί συνήθως ένα ιδιαίτερα
ήσυχο και με χαμηλό φωτισμό περιβάλλον
ώστε να ασκηθούμε σε αυτή. Στα πλαίσια
αυτής της διαδικασίας σφίγγουμε και
ξεσφίγγουμε σταδιακά, συνήθως από τα
δάχτυλα μέχρι το κεφάλι, όλους τους μύες
του σώματός μας.
Κατά
τη διάρκεια αυτής της ιδιαίτερα
στρεσογόνας περιόδου αποφύγετε
ανθρώπους που μεταδίδουν άγχος και
αρνητικότητα. Να είστε κοντά σε
ανθρώπους που είναι θετικοί και
υποστηρικτικοί.
Όσον
αφορά την ημέρα πριν τις εξετάσεις,
τελειώνουμε από νωρίς το διάβασμα και
βγαίνουμε μια βόλτα για να ξεφύγει το
μυαλό μας και να χαλαρώσουμε.
Την
ημέρα των εξετάσεων σηκωνόμαστε
αρκετά νωρίτερα ώστε να ετοιμαστούμε
με την ησυχία μας και όχι βιαστικά και
φυσικά, αποφεύγουμε το διάβασμα της
τελευταίας στιγμής. Ότι ήταν να μάθουμε
το μάθαμε. Κάτι τέτοιο θα ενέτεινε το
άγχος και δε θα μας προσέφερε τίποτα
παραπάνω.
Ας
πάμε τώρα στην ώρα της εξέτασης.
Σε περίπτωση που νιώθετε ιδιαίτερα
αγχωμένοι πάρετε μερικές αργές και
βαθιές αναπνοές. Παράλληλα, μπορείτε
να σφίξετε και να ξεσφίξετε τα χέρια
σας μερικές φορές ώστε να εκτονωθεί η
ένταση. Διαβάστε τα θέματα αφού χαλαρώσετε
λίγο. Κάτι άλλο που μπορείτε να κάνετε
για να ηρεμήσετε είναι να προσπαθήσετε
για λίγο να αποσπάσετε την προσοχή σας
σε κάτι άλλο π.χ. φέρτε στο μυαλό σας
κάτι ευχάριστο ή σκεφτείτε τους στίχους
του αγαπημένου σας τραγουδιού. Να θυμάστε
ότι εφόσον έχετε προετοιμαστεί καλά,
όλες οι απαντήσεις βρίσκονται μέσα σας.
Αρκεί να ηρεμήσετε λίγο και τότε θα
ανακαλέσετε όλα αυτά που διαβάσατε.
Από
εκεί και πέρα, διαβάζουμε όλα τα θέματα
προσεχτικά. Καλό είναι να ξεκινήσουμε
από αυτά που ξέρουμε καλύτερα. Έτσι και
χρόνο θα εξοικονομήσουμε και θα
αποκτήσουμε μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση
εφόσον έχουμε απαντήσει ήδη σε κάποιες
ερωτήσεις. Στο τέλος διαβάζουμε ξανά
ότι γράψαμε, ώστε να διορθώσουμε πιθανά
λάθη.
Έχουμε
πάντα στο νου μας ότι είναι απλά μια
εξέταση. Σημαντική βέβαια και
δύσκολη, αλλά δεν αποτελεί και το τέλος
του κόσμου. Αν τα πράγματα δεν πάνε καλά
μπορούμε να ξαναπροσπαθήσουμε. Σε
περίπτωση αποτυχίας επεξεργαζόμαστε
τι δεν πήγε καλά, διορθώνουμε τα πιθανά
λάθη που κάναμε και προσπαθούμε και
πάλι.
Τι
άλλο να θυμόμαστε; Ότι η αποτυχία
δεν μειώνει την αξία μας. Δεν μας
υποτιμά. Η αποτυχία είναι μέρος της ζωής
και πρέπει να το αποδεχτούμε. Προσοχή,
ο φόβος της αποτυχίας και ότι θα πληγεί
η αυτοεικόνα μας δημιουργούν πρόσθετο
άγχος.
Γενικά,
δυσκολίες και αποτυχίες θα υπάρχουν
στη ζωή μας. Το θέμα είναι να μην το
βάζουμε ποτέ κάτω. Σαφώς και θα
στενοχωρηθούμε αν κάτι δεν πάει καλά.
Από εκεί και πέρα όμως θα σηκώνουμε
το κεφάλι και θα προχωράμε μπροστά.
Επειδή αποτύχαμε μια φορά δε σημαίνει
ότι θα αποτυγχάνουμε πάντα. Επειδή δεν
κατορθώσαμε να εκπληρώσουμε ένα στόχο
σε μια συγκεκριμένη στιγμή δε σημαίνει
ότι δε θα πετύχουμε ποτέ. Το “ποτέ” και
το “πάντα” το βγάζουμε έξω από τη ζωή
μας. Η ζωή είναι γεμάτη εκπλήξεις και
ανατροπές.
Και
κάτι ακόμα. Ότι γίνεται για καλό
γίνεται. Ισχύει όμως και το ανάποδο.
Ότι δε γίνεται για καλό δε γίνεται. Ίσως
δεν ήταν η κατάλληλη ώρα για να γίνει.
Ίσως δεν πρέπει να γίνει και καθόλου.
Πάντα υπάρχει κάποιος λόγος, που εκείνη
την ώρα δεν τον καταλαβαίνουμε. Στην
πορεία της ζωής μας όμως θα αντιληφθούμε
ότι ήταν το καλύτερο για μας.
Να
θυμάστε!! Οι πανελλήνιες δεν είναι το
τέλος. Μετά το σχολείο ένας ολόκληρος
καινούριος κόσμος ανοίγεται μπροστά
σας. Χαρείτε τον… Κατακτήστε τον...
Ελένη
Κώστογλου
Ψυχολόγος
