Όταν οι γονείς αρνούνται το πρόβλημα…

1η Περίπτωση : Παιδάκι της Α΄ Δημοτικού. Μερικά από τα στοιχεία που παρουσίαζε ήταν διαρκής υπερδιέγερση, αδυναμία να συγκεντρωθεί κατά τη διάρκεια του μαθήματος, επιθετική συμπεριφορά προς τα άλλα παιδιά. Η όλη συμπτωματολογία παρέπεμπε σε ΔΕΠΥ. Ήταν σημαντικό να παραπεμφθεί στα ΚΕΔΔΥ, να εξεταστεί από τους ειδικούς και αφού υπάρξει επίσημη διάγνωση να γίνει και ανάλογη επέμβαση. Η δασκάλα ενημέρωσε τη μητέρα για το πρόβλημα. Η απάντηση της μητέρας ήταν: «Εμένα το παιδί μου δεν έχει κανένα πρόβλημα… Εσείς έχετε πρόβλημα και πρέπει να σας δει κανένας ψυχολόγος.»

2η Περίπτωση: Παιδάκι της Δ΄ Δημοτικού. Βασικό χαρακτηριστικό του η υπερβολική συστολή, παθητικότητα και περιορισμένη ομιλία. Όταν του μιλούσες, είτε δε θα σου απαντούσε καθόλου ή θα μιλούσε ελάχιστα και με πολύ χαμηλή φωνή. Απέφευγε τη βλεμματική επαφή. Δε χαμογελούσε σχεδόν ποτέ και είχα ένα ύφος τρομαγμένο μέσα στην τάξη. Στα διαλείμματα καθόταν συνήθως μόνο του σε μια γωνιά της αυλής και παρακολουθούσε τα άλλα παιδιά να παίζουν. Μοναχοπαίδι, με γονείς ιδιαίτερα υπερπροστατευτικούς και προσκολλημένους πάνω του, οι μόνες κοινωνικές επαφές που είχε μέχρι να πάει στο σχολείο ήταν κάποιοι στενοί συγγενείς μεγαλύτερης ηλικίας και κάποια ξαδέλφια του. Ήταν αναμενόμενο να μην έχει αναπτύξει κάποιες κοινωνικές δεξιότητες και να έχει πρόβλημα στη συναναστροφή του με άλλα άτομα εκτός του οικείου περιβάλλοντος. Η παραπομπή του σε κάποιο ψυχολόγο έμοιαζε πολύ σημαντική. Η εκπαίδευση στις κοινωνικές δεξιότητες απαραίτητη. Η δασκάλα ενημέρωσε τους γονείς για το πρόβλημα. Η απάντηση της μητέρας: «Δε βλέπω να έχει κανένα πρόβλημα το παιδί μου. Άμα το δείτε στο σπίτι πως μιλάει και γελάει και τι ζωντάνια έχει… Και με τα ξαδέλφια του όταν έρχονται επίσκεψη και παίζουν, είναι μέσα στην καλή χαρά.» Αδύνατον να καταλάβει η μητέρα ότι ένα παιδί μπορεί να παρουσιάζει άλλη εικόνα στο σπίτι και άλλη στο σχολείο.

3η Περίπτωση: Παιδάκι της Δ΄ Δημοτικού με σοβαρές μαθησιακές δυσκολίες (γραφή, ανάγνωση). Παράλληλα, από την αδυναμία του να παρακολουθήσει και να είναι αποτελεσματικός στις απαιτήσεις του μαθήματος, είχε ένα ύφος βαριεστημένο μέσα στην τάξη, ενώ συχνά πυκνά παρενοχλούσε τα άλλα παιδιά προκειμένου να περάσει η ώρα. Ενημερώθηκαν οι γονείς ότι θα ήταν σημαντικό να απευθυνθούν στα ΚΕΔΔΥ για πιθανή διάγνωση, αλλά κι εδώ ο δάσκαλος συνάντησε τοίχο.

Τρεις διαφορετικές περιπτώσεις με ένα κοινό χαρακτηριστικό… Την άρνηση των γονέων να αποδεχτούν ότι το παιδί τους έχει πρόβλημα και να απευθυνθούν σε κάποιο ειδικό. Δυστυχώς, ένα από τα πράγματα που θα διαπιστώσει κανείς αν εργαστεί σε σχολείο είναι ότι υπάρχουν παιδιά με συγκεκριμένα προβλήματα (υπερκινητικότητα, έλλειψη προσοχής, δυσλεξία, επιθετική συμπεριφορά, υπερβολική συστολή κτλ), τα οποία όμως μένουν αβοήθητα, χωρίς την παρέμβαση κάποιου ειδικού. Αυτό συμβαίνει εξαιτίας της αδυναμίας των γονέων να αποδεχτούν ότι υπάρχει πρόβλημα.

Οι γονείς είναι οι άνθρωποι που αγαπούν περισσότερο από κάθε άλλον τα παιδιά τους και θέλουν το καλύτερο γι’ αυτά. Τι είναι, λοιπόν, αυτό που τους εμποδίζει να αποδεχτούν ένα πρόβλημα και να το αντιμετωπίσουν; Η άρνηση είναι ένας ισχυρός μηχανισμός άμυνας που ενεργοποιείται κάθε φορά που μας συμβαίνει κάθε δυσάρεστο. «Δεν είναι δυνατόν να συμβαίνει σε μένα αυτό… Αδύνατον». Δε μπορούμε να δεχτούμε εξαρχής τη σκληρή πραγματικότητα. Κάτι τέτοιο συμβαίνει και στην περίπτωση που διαπιστώσει κάποιος ότι το παιδί του δε λειτουργεί όπως όλα τα άλλα παιδιά. Άρνηση, λοιπόν… Αν αρνηθούμε, όμως, το πρόβλημα και το αγνοήσουμε αυτό θα εξαφανιστεί; Μήπως με τον καιρό διογκωθεί και τα πράγματα θα γίνουν χειρότερα; Είναι γεγονός ότι όσο πιο σύντομα υπάρξει η σωστή διάγνωση και παρέμβαση, τόσο πιο καλή θα είναι η πρόγνωση για το παιδί. Ας μη κωλυσιεργούμε λοιπόν.

Ένας από τους βασικούς φόβους που έχουν οι γονείς και αποφεύγουν να πάνε στον ειδικό είναι ότι το παιδί τους θα αποκτήσει την ταμπέλα του προβληματικού κι ότι θα στιγματιστεί. Ο κόσμος θα αρχίσει να σχολιάζει. Τι είναι πιο σημαντικό, όμως; Το να βοηθήσουμε το παιδί μας ή το τι θα πει ο κόσμος; Να θυμόμαστε ότι αυτοί που μας αγαπούν πραγματικά θα σταθούν δίπλα μας και θα μας στηρίξουν ότι και να συμβαίνει… Αυτοί πάλι που έχουν το κουσούρι να κρίνουν τους άλλους θα το κάνουν έτσι κι αλλιώς. Μια αφορμή γυρεύουν… Ας μη μας απασχολεί η γνώμη τους. Εξάλλου, σημαντικό ρόλο στο πως θα μας αντιμετωπίσει ο κόσμος παίζει και η δικιά μας αντίδραση. Αν φερόμαστε σαν να έχει το παιδί μας κάτι το τρομερό και για το οποίο πρέπει να ντρεπόμαστε, τότε ανάλογη θα είναι και η συμπεριφορά των άλλων. Αν, όμως, ενημερώσουμε τους άλλους σχετικά με το πρόβλημα (π.χ. τι είναι δυσλεξία, τι είναι η ΔΕΠΥ κτλ) κι ότι δεν είναι κάτι για το οποίο πρέπει να ντρεπόμαστε, τότε ενδεχομένως να αλλάξει και η στάση του κόσμου. Η άγνοια είναι αυτή που δημιουργεί προβλήματα. Το ότι κάποια παιδιά είναι διαφορετικά από τα υπόλοιπα , το ότι ενδεχομένως να χρειάζεται να να ακολουθήσουν έναν τρόπο μάθησης άλλο από αυτό της πλειοψηφίας, δεν είναι κάτι για το οποίο πρέπει να ντρεπόμαστε.

Η προσφυγή σε ειδικό (ΚΕΔΔΥ, ψυχολόγο κτλ) μόνο κακό δε θα κάνει στο παιδί. Αντίθετα, μόλις διαπιστωθεί ποιο είναι το ακριβές πρόβλημα και ξεκινήσει η ανάλογη παρέμβαση η κατάσταση θα βελτιωθεί. Γονείς που ακολούθησαν αυτή την οδό δηλώνουν ότι το παιδί τους παρουσίασε καλυτέρευση τόσο σε μαθησιακό όσο και σε ψυχολογικό επίπεδο. Αυξήθηκε η αυτοπεποίθηση, βελτιώθηκε η διάθεση, το σχολείο έπαψε να είναι ένας χώρος που δημιουργούσε φόβο ή βαρεμάρα, βελτιώθηκε η σχέση με τους συμμαθητές… Να έχουμε πάντα στο νου μας το εξής: Ο στόχος της παρέμβασης είναι να αξιοποιήσει το παιδί όλο το δυναμικό που κρύβει μέσα του, ξεπερνώντας όλα τα εμπόδια που δεν το αφήνουν να εξελιχθεί.

Κλείνοντας, θέλω να υπενθυμίσω ότι ο δάσκαλος είναι ο συνοδοιπόρος των γονέων στο δύσκολο ταξίδι της διαπαιδαγώγησης του παιδιού. Όταν, λοιπόν, επισημαίνει ότι έχει διαπιστώσει κάτι ανησυχητικό, μην είστε τόσο επιφυλακτικοί. Κάτι έχει εντοπίσει, προφανώς, που δεν το έχετε δει εσείς. Αντιμετωπίστε τον σαν σύμμαχο κι όχι ως αντίπαλο. Η συνεργασία και η διαρκής επικοινωνία είναι απαραίτητη για το καλό των παιδιών μας.

 Ελένη Κώστογλου

  Ψυχολόγος

Πρωτοδημοσιεύτηκε στο Πηγή Παιδείας

Ο Δεκάλογος Αγάπης της Μαρίας Μοντεσσόρι.

Η Μαρία Μοντεσσόρι, ήταν η ιταλίδα παιδαγωγός, που επινόησε το μοντεσσοριανό παιδαγωγικό σύστημα, γνωστό και ως «μοντεσσοριανή μέθοδος», το οποίο αποτέλεσε πρωτοπορία για την εποχή του και εξακολουθεί να εφαρμόζεται και σήμερα. Έφτιαξε το δικό της παιδαγωγικό υλικό, προσαρμοσμένο στις ανάγκες του παιδιού για όλα τα μαθήματα, και δημιούργησε μόνη της εποπτικά μέσα διδασκαλίας και παιδαγωγικό υλικό για να γίνονται τα μαθήματα του σχολείου κατανοητά μέσω των αισθήσεων. Ακόμα και παιδιά με χαμηλό δείκτη νοημοσύνης, έμπαιναν σιγά-σιγά στις κανονικές τάξεις του σχολείου, καθώς απελευθερωνόταν το πνεύμα και η ψυχή τους.

Οι Δέκα βασικές συμβουλές αγάπης της Μαρίας Μοντεσσόρι για τα παιδιά, είναι:

Μην αγγίζετε ένα παιδί παρά τη θέληση του.

Μην μιλάτε με άσχημο τρόπο σε ένα παιδί και μην χρησιμοποιείτε άσχημα λόγια όταν αναφέρεστε σε αυτό κατά την απουσία του.

Επικεντρωθείτε στο να ενισχύσετε και να βοηθήσετε να αναπτυχθούν τα θετικά στοιχεία και οι υπάρχουσες ικανότητες του παιδιού ώστε να μην αφήνουν χώρο για το ”κακό”.

Βοηθήστε το να συμμετέχει ενεργά στην προετοιμασία του περιβάλλοντος μάθησης. Αφιερώστε σχολαστική και συνεχή φροντίδα σε αυτό. Βοηθήστε το παιδί να συνάψει εποικοδομητική σχέση με το περιβάλλον του. Δείξτε του το περιβάλλον μέσα στο οποίο κρύβονται τα μέσα που θα βοηθήσουν την ανάπτυξη του και υποδείξετε του την κατάλληλη χρήση τους.

Να είστε πάντα έτοιμοι να ανταποκριθείτε στο κάλεσμα ενός παιδιού που έχει την ανάγκη σας και πάντα να ακούτε και να απαντάτε στο παιδί που σας απευθύνεται.

Σεβαστείτε το παιδί που κάνει κάτι λάθος και μπορεί αργότερα να εντοπίσει μόνο του το λάθος και να διορθωθεί, αλλά να διακόψετε άμεσα και ρητά κάθε καταχρηστική χρήση του περιβάλλοντος και κάθε κίνηση που μπορεί να θέτει σε κίνδυνο το παιδί,το περιβάλλον του ή τους άλλους.

Σεβαστείτε το παιδί τη στιγμή που ξεκουράζεται ή τη στιγμή που παρακολουθεί άλλους να εργάζονται ή όταν συλλογίζεται τι έχει κάνει ή τι θέλει να κάνει. Μην το κατευθύνετε ούτε να το αναγκάζετε σε άλλες μορφές δραστηριοτήτων.

Βοηθήστε το παιδί που βρίσκεται σε αναζήτηση κάποιας δραστηριότητας και δεν μπορεί να βρει τι θέλει να κάνει.

Να είστε ακούραστοι στο να επαναλαμβάνετε αυτό που θέλετε στο παιδί που αρνήθηκε λίγο νωρίτερα να σας ακούσει, να βοηθάτε το παιδί να αποκτήσει ό, τι δεν έχει ακόμη κατακτήσει και να ξεπεράσει τις όποιες δυσκολίες του. Κάνετε το δημιουργώντας το μαθησιακό περιβάλλον με φροντίδα, εξοπλισμένοι με αυτοσυγκράτηση και σιωπή, χρησιμοποιώντας ήπια λόγια και γεμάτη αγάπη παρουσία. Κάνετε αισθητή την παρουσία σας στο παιδί που βρίσκεται σε αναζήτηση και αποστασιοποιηθείτε από το παιδί που έχει βρει τις απαντήσεις του.

Πάντα να συμπεριφέρεστε στο παιδί χρησιμοποιώντας τους καλύτερους τρόπους σας και να του προσφέρετε τον καλύτερο εαυτό σας.

Οι βασικές αρχές της μοντεσσοριανής μεθόδου:

*Ο σεβασμός στην προσωπικότητα του παιδιού

*Η ελευθερία που θα βγει από την πειθαρχία

*Η εσωτερική και εξωτερική τάξη στη συγκρότηση του ανθρώπου

*Ο σεβασμός στο έμψυχο και άψυχο περιβάλλον

*Η ατομική προσπάθεια αλλά και η καλή συνεργασία με τον κόσμο του περιβάλλοντος

*Η μάθηση μέσω της έρευνας που θα δώσει τη χαρά για τη δουλειά και την ικανοποίηση για το αποτέλεσμα.

*Η παντοειδής άσκηση για την απόκτηση δυνατοτήτων

*Ικανός άνθρωπος ίσον ευτυχής άνθρωπος

Ποθητού Μαρία

Πηγή: Σύμβουλος Γονέων και Ανάπτυξης Παιδιού, http://www.xamogelakia.com

Tυχερός όποιος δουλεύει με παιδιά.

Δυο μάτια καθρέφτες, ένα γέλιο φυσικό, από τα λίγα που μπορείς να συναντήσεις και μια αθωότητα που δεν αποσκοπεί πουθενά. Κι αν με το πρώτο άκουσμα φαντάζουν απίθανα, ας φέρουμε στο μυαλό μας ένα παιδί. Η μοναδική οντότητα που πηγάζει καλοσύνη χωρίς να ζητά τίποτα και κυρίως χωρίς να επιδιώκει την κακία, είναι το παιδί.
Και για όσους έχουν την τύχη, αλλά και την ευλογία να δουλεύουν με παιδιά, η παιδική γαλήνη αποτελεί γιατριά. Γιατί μέσα σε μια μέρα που η διάθεσή σου ασθενεί, σε μια μέρα που τα πρωινά παλεύεις με τις αντοχές σου και την άρνησή σου, μια συνάντηση με τα παιδιά, κατά έναν περίεργο τρόπο σε αναγεννά. Αυτή η συνεχής ζωντάνια τους είναι τόσο ισχυρή που στη μεταδίδουν κι ας μη θες. Κι ας έχει βυθιστεί στη θλίψη σου και στη μιζέρια σου, ένα παιδικό αστείο σε κάνει να χαμογελάς. Κι είναι ίσως από τα λιγοστά χαμόγελα που μπορούν να είναι αληθινά ακόμα και στις μαύρες σου, που δεν προσποιείσαι ότι είσαι καλά.
Ένα σωρό απορίες που σου φαίνονται αστείες και μια ακατάπαυστη ανησυχία για τα πάντα είναι ενίοτε χαραγμένα στα πρόσωπά τους. Κι εκεί που νομίζεις πως με τα παιδιά τα ‘χεις δει όλα, έρχεται πάντα εκείνη η στιγμή που καταφέρνουν να σ’ εκπλήξουν χωρίς αύριο. Δείξε τους μια εικόνα και ζήτα να στην ερμηνεύσουν. Η ζήλια που νιώθεις από τη φαντασία που κινητοποιούν για να απαντήσουν, δεν περιγράφεται.
Και τα θαυμάζεις. Μα κυρίως σου λείπεις εσύ. Σου λείπει αυτό που κάποτε ήσουν, που κάποτε όλοι ήμασταν κι έχει φύγει ανεπιστρεπτί. Και δεν είναι η ηλικιακή φθορά που σε τρώει, αλλά τα όσα έγινες χωρίς να ερωτηθείς. Είναι όλα εκείνα που η παιδική φωνή μέσα σου δε θα ενέκρινε κι όμως για κάποιο λόγο τα 'κανες. Κι έσπασες τα μούτρα σου.
Και τότε ζητάς κι εύχεσαι πιο πολύ από ποτέ να μπορούσες να πετάξεις όπως πίστευες σαν παιδί και να κατακτήσεις τα πάντα. Γιατί όταν ήσουν παιδί ονειρευόσουν. Ε λοιπόν, αυτούς τους παιδικούς σου οραματισμούς βλέπεις στα μάτια των παιδιών. Δες τα για λίγο στα μάτια κι ίσως δακρύσεις για όσα δεν είσαι πια. Με λίγα λόγια, όλα όσα υπολειπόμαστε οι μεγάλοι, όλη την αλλοτρίωσή μας, την αναπληρώνουν με απεριόριστη αλήθεια τα παιδιά.
Ακόμα κι όταν γίνονται άτακτα, όταν στην τάξη σου προκαλούν πραγματικά τις αντοχές με την παιδική τους ανωριμότητα, δεν υπάρχει περίπτωση όταν τα θυμηθείς μετά να μη χαμογελάσεις με νοσταλγία. Αν δεν είναι ήρωες αυτά τα πλασματάκια που σου σπάνε τα νεύρα την ίδια ώρα που σου εκπέμπουν γαλήνη στα όρια νιρβάνας, τότε τι;
Όσοι δουλεύουν με παιδιά ξέρουν καλά πως τα ουσιαστικά μαθήματα λαμβάνονται από τα παιδιά στους δασκάλους. Κι είναι λειτούργημα να τους δίνεις αξίες. Αυτές οι αξίες που από κάποιους καταρρίφθηκαν, είναι ευλογία να ξέρεις ότι εσύ τις έχεις μεταδώσει κάπου αλλού. Γιατί είναι όλα θέμα αλυσίδας. Κι εσύ απλώς πιστεύεις ότι η αλυσίδα θα σπάσει όσο το δυνατό πιο αργά. Τους κρατάς το χέρι και παίρνεις πολύτιμα μαθήματα από την αύρα τους και κυρίως από τον τρόπο που λύνουν τα ανύπαρκτα προβλήματά τους.
Ακόμα κι αυτούς που τα πολλά χρόνια εργασίας με τα παιδιά τους προκάλεσαν κούραση, μια προσπάθεια να εισέλθουν στον κόσμο ενός παιδιού μπορεί να τα λύσει όλα. Γιατί μόνο έτσι μπορείς να φτάσεις πιο κοντά σε αυτό που πραγματικά προστάζουν κι οι πιο ενδόμυχοι στόχοι σου.
Ένας παιδικός κόσμος είναι ένας μικρόκοσμος τελειότητας που κανονικά δε θα έπρεπε κανείς ν΄αγγίζει. Κι όμως δεκάδες παιδικά κλάματα πνίγονται και αμέτρητες παιδικές χαρές δεν προλαβαίνουν καν να ολοκληρωθούν. Γιατί στο βωμό της σαπίλας της ψυχής των μεγάλων θυσιάζονται τα πιο αθώα οράματα. Και τόσο απλά εξαλείφεται κάθε ελπίδα.
Μα ας δούμε στην αλήθεια τους το μέλλον μας κι ας επιζητήσουμε να μείνει για πάντα αμείωτη η αυθεντικότητά τους. Κι όπως τραγούδησε κάποτε ο πρίγκιπας «υπερασπίσου το παιδί, γιατί, αν γλυτώσει το παιδί, υπάρχει ελπίδα»
Από όλους εμάς που έχουμε την τύχη να δουλεύουμε μαζί με τους πραγματικούς ήρωες, μαζί με ένα ευχαριστώ για τα μόνιμα γυαλιά που μας βάζει η απλότητα κι η αγνότητά τους.

Επιμέλεια Κειμένου Ήβης Παπαϊωάννου: Σοφία Καλπαζίδου

Πηγή: www.pillowfights.gr

1 σχόλιο