Κάθε άνθρωπος, εν δυνάμει, κουβαλάει εντός του μια βόμβα. Ωρολογιακή βόμβα με ακόμη μη ρυθμισμένη την ώρα της δικής του έκρηξης.
Αυτό πρέπει να το έχουμε κατά νου, να το φοβόμαστε, να το προσέχουμε και στον άγνωστο εντέλει εαυτό μας και στους άλλους. Οι συνθήκες, οι άλλοι και τα λόγια τους, τα όπλα βίας, και ό,τι λειτουργεί ως όπλο, κάθε ερεθισμός, παίζουν δραματικό ρόλο στο να τραβηχτεί το φράγμα ενός φουσκωμένου εσωτερικού ποταμού.
Ο ψυχίατρος Λέοναρντ Μπέρκοβιτς γράφει για την παρουσία ενός πιστολιού κοντά στον ερεθισμένο άνθρωπο, αλλά και για καθετί που μπορεί να αποτελεί προσφερόμενο πιστόλι: Το δάχτυλο τραβάει τη σκανδάλη, αλλά και η σκανδάλη τραβάει το δάχτυλο.
Προσέξετε συχνά την έκφραση που παίρνει ο γονιός όταν σε βρασμό ψυχής τιμωρεί το παιδί του. Το απροσδόκητο, άγνωστο πρόσωπο που βγάζει ο γονιός, είναι που κατατρομάζει το παιδί.
Και στα ζευγάρια, όμως, η κακοποίηση είναι κάτι που μαστίζει κοινωνίες και ζωές και όλο ανακαλύπτουμε πόσο απροσδόκητα συχνά είναι. Μέσα στην οικογένεια, ένας θυμωμένος με την κοινωνική κατάστασή του άντρας, ασυνείδητα, θα αισθανθεί πως αποκτά την τόσο στερημένη του ισχύ – και ανδρισμό – πάνω σε γυναίκα και παιδιά, και με κάποιες άσχετες αφορμές θα επιθυμήσει να την επιβεβαιώσει, προκειμένου να επιβεβαιώσει ταυτόχρονα τη θιγμένη του ύπαρξη.
Στα ανδρόγυνα τα πράγματα εμφανίζονται ακόμη πιο θολά, πιο παραπλανητικά. Βρίθουν από υποκρισίες, χειριστικές τακτικές και ψεύδη. Ο ρευστός κόσμος του έρωτα και του κάθε ζεύγους που έχει εθιστεί στους δικούς του αδιαπέραστους κώδικες κάνουν πιο ανεξερεύνητα αυτά τα παράλογα που τους συμβαίνουν. Είναι και ο πόθος, το πάθος, η εξάρτηση, επιπλέον παραισθησιογόνα που οδηγούν σε συνέργειες. Ένα ζευγάρι ρέπει στη βία, διότι ανάμεσά τους εκτός από την ερωτική έλξη παίζεται πάντα και ένα αδίστακτο παιχνίδι εξουσίας.
Ο έρωτας είναι πρωτόγονος και βάρβαρος, το έχουμε πει. Δραστηριοποιεί παράξενες και ανομολόγητες ανάγκες και ηδονές. Ο μισός ερωτευμένος άνθρωπος λειτουργεί με τη λογική του και ο άλλος μισός με την παράλογη νόσο του, το πάθος.
Δυο κακοποιημένοι στην ίδια στέγη υιοθετούν συμπεριφορές ζούγκλας, είναι φυσικό αυτό. Κι ύστερα, μετά την ηδονή των επιθέσεων, υπάρχει η ηδονή της επανασύνδεσης, όταν αρχίζουν τα αιώνια «σ’ αγαπώ» και τα προσωρινά «συγγνώμη»…
Το ανεξέλεγκτο! Με άλλα λόγια, ο άγνωστος εαυτός… Το χάος μας που μας τραβάει με ηδονή ιλίγγου, όταν οι καταστάσεις ανοίξουν προς το ζόφο του χαραμάδα. Όλοι απειλούμαστε από τον άγνωστό μας εαυτό.
Και συμβουλεύει λίγο πριν από το θάνατό του ο Στάρετς Ζωσιμάς του Ντοστογιέφσκι: Να θυμάσαι πως δεν μπορείς να γίνεις κριτής κανενός. Δεν μπορεί να υπάρξει δικαστής για έναν κακούργο, πριν νιώσει πως κι αυτός είναι το ίδιο κακούργος σαν κι αυτόν που έχει μπροστά του. Αυτό φαίνεται παράλογο αλλά είναι αληθινό. Γιατί, αν εγώ ήμουν αναμάρτητος, ίσως να μην υπήρχε αυτός ο εγκληματίας που πρέπει τώρα να δικάσω…
Πηγή: «Το φάντασμα της αξόδευτης αγάπης», Μάρω Βαμβουνάκη , εκδ. ΨΥΧΟΓΙΟΣ
