Μήπως είναι η ώρα να γίνουμε πιο θετικοί σαν άνθρωποι;

Όπου σταθεί και όπου βρεθεί κανείς, αυτό που θα ακούσει κατά βάση είναι μια διαρκής γκρίνια… Για τους μισθούς και τις συντάξεις που περικόπηκαν, για τις δουλειές που δεν υπάρχουν και πολλά άλλα. Μα θα μου πει κανείς:  «Δίκιο δεν έχει ο κόσμος;». Σίγουρα τα πράγματα είναι δύσκολα… Είναι και αυτή η οικονομική κρίση που έχει ρημάξει πολύ κόσμο… Είναι και όλες αυτές οι αναταραχές που γίνονται ανά τον κόσμο και οι ανακατατάξεις των πληθυσμών από τη μια περιοχή στην άλλη… Και τα προβλήματα τελειωμό δεν έχουν. Το θέμα είναι ότι και παλιότερα που δεν υπήρχε αυτή η οικονομική κρίση, πάλι μέσα στη μουρμούρα ήμασταν. Απλώς, τώρα τελευταία η απαισιοδοξία έχει φτάσει πλέον στο ζενίθ.

Το πρόβλημα με τον πεσιμισμό είναι ότι είναι μεταδοτικός. Όταν ένας άνθρωπος έχει αρνητική διάθεση, επηρεάζει και τους γύρω του. Ξεκινάει ο ένας τη γκρίνια, παρασύρεται κι ο άλλος και αρχίζει να γκρινιάζει κι αυτός, και πάει λέγοντας. Και φτάνουμε στο σημείο να βλέπουμε ακόμη και μικρά σε ηλικία άτομα να είναι μέσα στην απογοήτευση και να γκρινιάζουν και να απογοητεύονται για το τίποτα, για ένα μικρό αρνητικό γεγονός που συνέβη. Βλέπουμε, λοιπόν, την αρνητικότητα να μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο και από γενιά σε γενιά σαν επιδημία. Μήπως είναι καιρός να διακοπεί αυτός ο ατέρμων κύκλος της αρνητικότητας; Μήπως είναι τελικά καιρός να αλλάξουμε λιγάκι στάση;

 Γενικότερα, παρατηρείται το φαινόμενο, οι άνθρωποι να έχουμε μια τάση να εστιάζουμε κυρίως στα στραβά που μας συμβαίνουν, παρά στα θετικά. Είναι δυνατόν να έχουν συμβεί πέντε καλά σε μια μέρα κι ένα μόνο αρνητικό. Παρόλα αυτά, αυτό το ένα στραβό θα μας χαλάσει τη διάθεση, θα το σκεφτόμαστε διαρκώς και θα αναθεματίζουμε την κακή μας τύχη. Υπάρχουν, βέβαια, και κάποιοι εκ φύσεως αισιόδοξοι, που πάντα προσπαθούν να δουν τη θετική πλευρά των πραγμάτων. Αυτοί, όμως, είναι λίγοι. Οι υπόλοιποι χρειάζεται να δουλέψουμε σκληρά για να γίνουμε πιο θετικοί σαν άνθρωποι.

Θα πρέπει να καταλάβουμε ότι αυτή η τάση για αρνητικές σκέψεις και μεμψιμοιρία είναι κατά βάση μια μαθημένη αντίδραση.  Όπως, λοιπόν,  τη μάθαμε έτσι μπορούμε και να την ξεμάθουμε. Αντί να εστιάζουμε στα αρνητικά που συμβαίνουν, χρειάζεται να μάθουμε να εστιάζουμε στα θετικά… Από την απαισιοδοξία να περάσουμε στην αισιοδοξία. Όλα είναι θέμα εξάσκησης.

Είναι πολύ σημαντικό να μάθουμε να εστιάζουμε στα θετικά της δικής μας ζωής. Τι μπορούμε να κάνουμε πάνω σ’ αυτό; Ας κάνουμε μια λίστα με τα πράγματα που έχουμε ήδη. Από το σπίτι που έχουμε, την οικογένειά μας, την υγεία μας, τα μάτια για να βλέπουμε, ακόμα και τον αέρα που αναπνέουμε… όλα είναι ευλογίες στη ζωή μας. Κι ας πούμε κι ένα «Δόξα τω Θεώ» για αυτά που έχουμε. Κάποιοι θα έκαναν τα πάντα για να έχουν έστω και μερικά από αυτά που έχουμε εμείς. Τίποτα δεν είναι δεδομένο. Από κει και πέρα, κάθε φορά που μας πιάνουν οι μαύρες μας, ας διαβάζουμε αυτή τη λίστα. Να μάθουμε να μην εστιάζουμε σε αυτά που μας λείπουν. Κανένας άνθρωπος δε μπορεί να τα έχει όλα . Πάντα θα υπάρχουν πράγματα που θα μας λείπουν. Έτσι είναι η ζωή. Όσο πιο γρήγορα το αποδεχτούμε αυτό, τόσο το καλύτερο για την ψυχική μας υγεία.

Ας κάνουμε και κάτι άλλο. Κάθε βράδυ, πριν πάμε για ύπνο, ας καταγράφουμε σε ένα τετράδιο τα θετικά  που συνέβησαν μέσα στην ημέρα. Θα είναι το ημερολόγιο των ευχάριστων γεγονότων… Ένα χαμόγελο που μας χάρισε ένα παιδί, ένα φιλί που μας έδωσε ο σύντροφός μας, ένα μπράβο για το φαγητό που μαγειρέψαμε… Οτιδήποτε, όσο μικρό κι αν είναι. Μην τα υποτιμάμε. Όλα είναι πολύτιμα. Δεν είναι απαραίτητο να συμβεί κάτι συγκλονιστικό για να είμαστε ικανοποιημένοι από τη ζωή μας. Η ευτυχία, άλλωστε, βρίσκεται στις μικρές καθημερινές στιγμές.

Ενδεχομένως να μου πει κάποιος: «Που να καθόμαστε τώρα να γράφουμε ημερολόγιο… Που χρόνος για τέτοια;». Δε χρειάζεται να σπαταλήσετε πολύ χρόνο. Πέντε με δέκα λεπτά αρκούν για να γράψετε επιγραμματικά αυτά που συνέβησαν. Από κει και πέρα, ανατρέξτε σε αυτό τις δύσκολες στιγμές… Όταν όλα σας φαίνονται μαύρα και η απογοήτευση παίρνει τα πάνω της.

Τι άλλο πρέπει να κάνουμε; Να αποφύγουμε ανθρώπους και πράγματα που μας επιβαρύνουν ψυχολογικά με την αρνητικότητά τους. Για παράδειγμα, καλό είναι να σταματήσουμε να παρακολουθούμε συστηματικά τις ειδήσεις στη τηλεόραση. Αποτελούν πηγή αρνητικής ενέργειας και κακή επιρροή. Προβάλλουν συστηματικά άσχημα γεγονότα και δημιουργούν την εντύπωση ότι τίποτα καλό δε συμβαίνει στον κόσμο. Μα, θα μου πει κανείς, δε θα μαθαίνουμε τα νέα; Υπάρχουν τρόποι να μαθαίνουμε τα νέα με πιο συνοπτικό τρόπο (ραδιόφωνο, εφημερίδες, διαδίκτυο). Όλες αυτές οι λεπτομέρειες και οι αναλύσεις των τηλεοπτικών ειδήσεων, καθώς και ο τρόπος με τον οποίο παρουσιάζονται, με μια μουσική υπόκρουση που παραπέμπει σε θρίλερ, δεν είναι κι ότι καλύτερο. Επιπλέον, μάθετε να αναζητάτε τις θετικές ειδήσεις. Υπάρχουν… απλά θα πρέπει να τις αναζητήσετε. Το διαδίκτυο, για παράδειγμα, είναι ένα μέσο που παρέχει αυτή τη δυνατότητα.

Ας πάρουμε τώρα την απόφαση να γίνουμε πιο θετικοί και αισιόδοξοι άνθρωποι. Ας γίνουμε πηγή θετικής ενέργειας και αισιοδοξίας για τον κόσμο γύρω μας. Ας γίνουμε πρότυπο για τα παιδιά μας, ώστε να μάθουν να αντιμετωπίζουν τη ζωή θετικά και δυναμικά και να μη βουλιάζουν στη μιζέρια και την απογοήτευση. Ναι… αναποδιές και αρνητικά γεγονότα θα υπάρχουν πάντα. Είναι μέρος της ζωής. Ακόμα, όμως, και πίσω από αυτά μπορεί να κρύβεται κάτι θετικό που απλά δεν το βλέπουμε ακόμα. Πόσες φορές έχουμε απογοητευτεί για κάτι που έγινε ή δεν έγινε, και μετά από καιρό διαπιστώσαμε ότι αυτό τελικά ήταν το καλύτερο για μας; Πόσες φορές, ακόμη, ενώ είχαμε απελπιστεί για κάτι, και λέγαμε «τέλειωσαν όλα και δεν πρόκειται να γίνει τίποτα», τα δεδομένα τελικά άλλαξαν; «Έχει ο καιρός γυρίσματα», δε λέμε; Ας έχουμε και λίγη πίστη στο Θεό, ο οποίος πάντα προνοεί για εμάς, τόσο σε προσωπικό, όσο και σε συλλογικό επίπεδο.

Το να αποκτήσουμε έναν πιο θετική στάση απέναντι στη ζωή, δεν είναι κάτι απλό. Θέλει αρκετή δουλειά με τον εαυτό μας. Έχουμε να κάνουμε με συνήθειες χρόνων. Ας θυμόμαστε, όμως, ότι με τη γκρίνια και την απελπισία δε λύνονται τα προβλήματα. Μάλλον επιβαρυνόμαστε επιπλέον. Θετικότητα και αποφασιστικότητα χρειάζονται. Και να θυμόμαστε το εξής: «Αν το τέλος δεν είναι καλό, τότε δεν είναι το τέλος».

Ελένη Κώστογλου

Ψυχολόγος

Πρωτοδημοσιεύτηκε στο https://pigipaideias.wordpress.com